AYM’den Yetki Freni
Kararın Arka Planı: Danıştay’dan AYM’ye Uzanan Süreç
Sürecin fitilini ateşleyen gelişme, Danıştay 13. Dairesi’nin önüne gelen bir davayla başladı. Kıymetli Madenler Borsası Aracı Kuruluşlarının faaliyet izninin iptaline yönelik bir işlemin hukuka uygunluğunun tartışıldığı davada, Daire, işlemin dayanağı olan 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un bazı maddelerinin Anayasa’ya aykırı olabileceği kanaatine vardı. Özellikle 1954 tarihli 6258 sayılı kanunla değiştirilen 1. maddenin, Cumhurbaşkanına geniş düzenleme yetkisi tanıdığı gerekçesiyle iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvuruldu.
İptal Edilen Yetki Ne Anlama Geliyordu?
İptal edilen hüküm, Cumhurbaşkanına şu konularda tek taraflı karar alma yetkisi veriyordu:
-
Döviz, banknot, hisse senedi ve tahvillerin alım ve satımı,
-
Kıymetli maden ve taşların ihracı veya ithali,
-
Bu kıymetlerden yapılmış her türlü eşya ve ticari senetlerin dolaşımı,
-
Türk parasının değerinin korunması amacıyla sınırlama ve düzenleme yetkisi.
Bu yetki, Cumhurbaşkanının ekonomik faaliyetlerin çok geniş bir alanında doğrudan belirleyici olmasına imkân tanıyordu. Ancak AYM, bu durumun temel hak ve özgürlüklerle çeliştiğini belirterek yasama-yürütme dengesi açısından sakıncalı olduğuna hükmetti.